Đàn dương cầm là gì? Đặc điểm và những điều thú vị về đàn dương cầm

Đàn dương cầm là gì? Đặc điểm và những điều thú vị về đàn dương cầm

Đàn dương cầm là gì? Đây chắc hẳn là câu hỏi mà rất nhiều người khi mới tìm hiểu về âm nhạc hay đặc biệt là các loại nhạc cụ đặt ra. Thực chất đây là loại đàn khá phổ biến và làm nên tên tuổi của rất nhiều thiên tài âm nhạc. Vậy đàn dương cầm có đặc điểm gì và những điều thú vị nào xoay quanh loại nhạc cụ này?

Để biết rõ hơn về loại nhạc cụ này, hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé!

I. Đàn dương cầm là gì?

1. Đàn dương cầm là gì?

Trước khi trả lời câu hỏi đàn dương cầm là gì thì bạn hãy trả lời câu hỏi rằng bạn đã bao giờ nghe đến tên đàn piano chưa? Nếu bạn đã nghe đến nó và thấy loại đàn đấy thì chúng mình có thể khẳng định rằng bạn cũng biết đàn dương cầm là gì.

Đàn dương cầm hay còn gọi là đàn piano là một loại nhạc cụ thuộc bộ dây phím, rất phổ biến và được ưu chuộng trên thế giới. Không chỉ vậy, loại nhạc cụ đặc biệt này còn được nhận danh xưng là “vua của các loại đàn”.

2. Nguồn gốc đàn dương cầm

Ban đầu, đàn dương cầm khi mới du nhập vào Việt Nam được gọi với cái tên là “tây dương cầm”. Đây là một từ Hán Việt với “tây” để chỉ đàn được du nhập từ phương tây và “dương” trong đại dương, “cầm” dùng để chỉ “đàn”, hiểu một cách nôm na thì ý của nó chính là loại đàn được du nhập từ vùng biển phía tây hay phương tây. Sau này loại đàn này đã được gọi với cái tên ngắn gọn lại là đàn dương cầm hoặc với tên nguyên gốc là piano.

Đàn dương cầm còn được mệnh danh là vua của các loại đàn
Đàn dương cầm còn được mệnh danh là vua của các loại đàn

II. Phân loại đàn dương cầm

1. Các loại đàn dương cầm

Hiện nay, trên thị trường có 3 kiểu đàn dương cầm đó chính là: dương cầm lớn, dương cầm đứng và kiểu lai giữa hai loại này.

Ngoài ra, trong những năm gần đây đàn piano cũng được cải tiến nhiều và có không ít nhà sản xuất đã cho ra mắt nhiều model đàn dương cầm điện tử (hay còn gọi là digital piano). Loại đàn này có âm thanh mô phỏng lại của những thanh của đàn dương cầm truyền thống với cách chơi tương tự. Nhưng thay vì hoạt động theo nguyên lý truyền âm và cộng hưởng, âm thanh của những cây đàn digital piano được tạo thành nhờ cảm ứng trên bàn phím và hệ thống loa.

Một trong những điều mà ít ai biết đó chính là đàn dương cầm chính là “con lai” từ những loại nhạc cụ tiền thân khác là:

  • Harpsichord
  • Clavichord
  • Pianoforte
  • Dương cầm vuông

2. Phân biệt các loại đàn dương cầm

Ở đây, chúng ta sẽ cùng đi phân biệt hai loại đàn dương cầm phổ biến và có sự khác biệt đó chính là đàn dương cầm lớn hay dương cầm đại và đàn dương cầm đứng:

Đặc điểm phân biệt Dương cầm đại Dương cầm đứng
Thiết kế Thiết kế nằm theo chiều ngang  chiếm diện tích lớn hơn để giữ được dự cộng hưởng tuyệt vời của bộ cơ trong thùng đàn. Thiết kế theo chiều dọc sẽ tạo sự gọn nhẹ hơn, cho phép người chơi sử dụng ở những không gian hẹp
Cơ chế hoạt động Sự phản hồi của búa đàn về vị trí ban đầu được diễn ra nhanh và chính xác hơn (Tốc độ phản hồi của phím nhanh nhất vào mức 14 lần/giây) Cơ chế hoạt động dựa vào lò xo để kéo búa về lại vị trí ban đầu. Do đó, sự phản hồi của búa có phần chậm hơn, khó có thể chơi các bản cần độ nảy phím liên tục (kỹ thuật trill). Tốc độ phản hồi của phím nhanh nhất vào mức 7 lần/giây
Bàn đạp
  • Pedal bên trái (Shift pedal): Còn có tên gọi là “soft pedal hay una corda pedal. Khi đạp pedal này, toàn bộ bàn phím sẽ dịch sang phải, giúp thay đổi không chỉnh âm lượng mà còn tạo ra khoảng trống để thay đổi cao độ nốt.
  • Pedal giữa (Sostenuto pedal): Nâng phần búa đàn lên cao và tránh xa phần dây đàn của bất kỳ phím nào được chơi trước khi đạp. Điều này giúp giữ độ vang các nốt được chọn
  • Pedal bên phải (Sustain pedal): Còn có tên gọi là “damper pedal” giúp duy trì độ vang của nốt nhạc ngay cả khi đã nhấc tay ra khỏi bàn phím
  • Pedal bên trái (Soft pedal): Khi dử dụng pedal này, khoảng cách giữa búa đàn và dây sẽ ngắn hơn, giúp giảm được lực đánh và âm thanh phát ra
  • Pedal giữa (Muffle pedal): Hay còn được gọi là Pedal dùng để tập luyện, Khi đạp pedal này, một miếng nỉ nhỏ sẽ nằm chắn giữa búa và dây đàn, khiến phím trở nên nặng hơn và âm thanh nhỏ hơn
  • Pedal bên phải (Sustain pedal): Còn có tên gọi là “damper pedal” giúp duy trì độ vang của nốt nhạc ngay cả khi đã nhấc tay ra khỏi bàn phím

III. Đặc điểm của đàn dương cầm

1. Đặc điểm cấu tạo

Mỗi loại đàn dương cầm như đại dương cầm hay dương cầm đứng sẽ mang những đặc điểm cấu tạo khác nhau nhưng nhìn chung thì chúng đều sẽ mang các bộ phận: Thân đàn, bàn phím và bộ cơ, dây nối phím và bộ cơ, bàn đạp (pedals), nắp đàn,…

Vào trước những năm 1930, phím đàn dương cầm thường sẽ được chế tạo bằng ngà voi bởi vì họ cho rằng vật liệu này ngoài cảm giác chạm vào thích hơn cùng với khả năng hút ẩm tốt nhất là đối với những người bị mồ hôi tay thì nó còn làm tăng giá trị cùng độ cao quý của cây đàn. Dần về sau cho đến ngày nay thì các phím đàn được chuyển qua làm bằng nguyên liệu gỗ hoặc nhựa là chủ yếu.

Đàn dương cầm đứng khá nhỏ gọn hơn so với dại dương cầm
Đàn dương cầm đứng khá nhỏ gọn hơn so với dại dương cầm

2. Đặc điểm về âm sắc của đàn dương cầm

Đàn dương cầm mang những đặc điểm âm sắc đặc trưng như sau:

  • Dải âm cộng hưởng trải rộng từ thấp đến cao, từ cách chơi chậm đến nhanh
  • Độ vang của Pedal
  • Độ vang của âm sắc
  • Dễ dàng truyền tải cảm xúc
  • Sự cân bằng ổn định của dải âm
  • Sự phản hồi nhanh chóng

Đàn dương cầm cổ điển tạo ra âm thanh trên nguyên lý gõ vào các sợi dây thép bằng những chiếc búa bọc nỉ bật lên ngay tức thì để cho dây đàn piano tiếp tục ngân vang ở tần số cộng hưởng của nó. Những rung động này được truyền qua các cầu đến bảng cộng hưởng (soundboard), bộ phận khuếch đại chúng.

Hi vọng với bài viết trên bạn đã hiểu được đàn dương cầm là gì cùng những thông tin thú vị xoay quanh loại đàn này. Cảm ơn các bạn đã đón xem bài viết!